Małe i wielkie litery

Mówiąc ogólnie, małą literą piszemy wszystkie wyrazy pospolite, a wielką nazwy własne, ale diabeł tkwi w szczegółach

Małe litery

Małymi literami piszemy nazwy:

  1. dni tygodnia — wtorek, środa,
  2. miesięcy — maj, czerwiec,
  3. okresów liturgicznych — adwent, post,
    ale – zwłaszcza w tekstach religijnych — jest dopuszczalne pisanie nazw okresów liturgicznych wielką literą.
  5. okresów, epok i prądów kulturalnych — średniowiecze, barok,
  6. kierunków literackich, filozoficznych itp. — przybyszewszczyzna, marksizm,
    ale wielką literą napiszemy kilkuwyrazową nazwę tego rodzaju, jeżeli dotyczy również grupy osób związanych z danym okresem lub kierunkiem, jak np. Młoda Polska.
  8. obrzędów, zabaw — andrzejki, mikołajki,
  9. nabożeństw — pasterka, suma, msza święta,
  11. mieszkańców miejscowości — paryżanin, wrocławianin, londyńczyk,
  12. członków wspólnot religijnych — chrześcijanin, muzułmanin, żyd (jako wyznawca religii, nie członek narodu),
  14. stron świata i określające położenie geograficzne — północ, wschód, biegun północny,
  15. okręgów administracyjnych — powiat pułtuski, województwo mazowieckie,
  17. wyrobów przemysłowych— marlboro, fiat, mercedes
    ale nazwy firm produkujących te wyroby piszemy wielką literą, np. — samochód marki Fiat.
na górę strony

Małymi literami piszemy przymiotniki:

  1. pochodzące od nazw narodów, krajów, miejscowości i kontynentów — język polski, moda paryska, gospodarka europejska,
  2. pochodzące od imion własnych — rok sienkiewiczowski, przenośnia homerycka.
na górę strony

Wielkie litery

Wielkimi literami piszemy:

  1. imiona i nazwiska ludzi — Henryk Sienkiewicz,
  2. imiona zwierząt — Azor, Mruczek,
  3. imiona bogów i istot mitologicznych — Hera, Zeus, Sziwa,
  4. przydomki, pseudonimy i przezwiska — Zawisza Czarny, Bolesław Prus, Kaja,
  6. nazwy planet i konstelacji — Wenus, Wielki Wóz,
  8. nazwy krajów, miast, gór, mórz itd. — Polska, Kraków, Tatry, Morze Śródziemne.
    Zwróć uwagę, że:
    Morze Bałtyckie, ale morze Bałtyk,
    Jezioro Bajkalskie, ale jezioro Bajkał.
    Słowa „morze” i „jezioro” piszemy wielką literą tylko wtedy, gdy są częścią nazwy.
  10. nazwy regionów miejskich — Stare Miasto, Kleparz,
  11. nazwy ulic, placów, zabytków i parków — ul. Markowska, Plac Trzech Krzyży, Łazienki, Ogród Saski,
  13. nazwy mieszkańców krajów i regionów — Polak, Azjata, Ślązak,
  14. nazwy członków narodów i ras — Bułgar, Żyd (jako członek narodu), Indianin (jako członek rasy czerwonej),
  16. jednowyrazowe nazwy gazet — Przekrój, Przyjaciółka, Polityka,
  17. wszystkie wyrazy w odmienianych nazwach gazet — Gazeta Wyborcza (w Gazecie Wyborczej),
  18. pierwszy wyraz w nieodmienianych nazwach gazet — Pani domu (w Pani domu)
  19. pierwszy wyraz w tytułach książek i publikacji — Ogniem i mieczem,
  21. nazwy odznaczeń — Virtuti Militari, Order Orła Białego, Krzyż Walecznych,
  23. nazwy firm— Orbis, Nikon, Fiat (ale fiat; jako samochód wyprodukowany przez firmę Fiat), Wytwórnia Wódek „Koneser”, Jama Michalika, Karczma nad Bzurą (przyimki i spójniki piszemy w nazwach małą literą).
    Zwróć uwagę, że zwykłe rzeczowniki poprzedzające nazwy własne, ale do nich nie należące, piszemy małą literą, np.:
    kino Skarpa,
    restauracja Gloria.
    W nazwie Radio Maryja oba słowa są pisane wielką literą, gdyż „Radio” jest częścią nazwy.